İstanbul’da özel hak otobüsleri kiralama yöntemi ile İETT bünyesinde ulaşım hizmetlerine devam ediyor. Korona Virüs salgını ve akabindeki ekonomik kriz, hak edişlerin zamanında ödenmesinin önüne geçti. Düzenli olarak aracının bakımını zamanında yaptıramayan esnaf, yakıt alamamakta ve aracını yenileyemediği için eski araçla çalışmanın yollarını arıyor.
SİCİLİMİZ BOZULDU!
Konuya ilişkin bir açıklama yapan özel halk otobüs işletmecilerinden Sedat Şahin, “İstanbul Büyükşehir Belediyesi devrim diyerek 40 yıllık bir sistemi bir anda altüst etti. Hak edişler zamanında verilmeyerek, özel halk otobüsü esnafı tarihi bir bataklığa sürüklenmektedir. Bizler şuanda evimizi, arabamızı satarak işletmeciliği sürdürmeye çalışmaktayız. Bazı işletmeci arkadaşımız ise faiz yükü altında girerek yaşam mücadelesi vermektedir. Öte yandan kredi taksitlerini ödeyemeyen işletmecilerin ticari sicilleri bozulmakta ve araçlarını satışa çıkarmaktadırlar. Piyasada hiç olmadığı kadar çok sayıda satılık özel halk otobüsü var. Bu durum bizlerin yatırım değerini düşürerek mağduriyet yaşatmaktadır” ifadesini kullandı.
MÜCADELEYE DEVAM!
Özel halk otobüsü işletmecilerinin yerel yönetimin yardımcı unsuru olduğunu hatırlatan Sedat Şahin, şöyle devam etti: “Eğer amaçları bizleri sıkıntılarla boğuşturup, işten el çektirmek ise; bu konuda çok yanılıyorlar. Bizler kırk yıl emek harcayıp, ailemizin nafakasını temin ettiğimiz bu işletmecilikte gücümüzün son noktasına kadar mücadelemizi vereceğiz. Şayet bizler olmazsa, belediye 3.000 tane otobüs alacak. Yatırım yapacak. Bunların bakım onarım ve temizliğini yaptıracağı garajlar kuracak. İETT’nin ise hâlihazırdaki aylık otobüs işletme maliyetlerine katlanması gerekecek. Eğer bu işi yine özel sektöre yaptırmak isterse de mevcut özel taşımacıya ödediği bedelin çok daha üstünde maliyet ödemek zorunda kalacaktır.”
MALİYETLER ORTADA!
“Asıl sorun hak edişlerin yetersiz olmasıdır” diyen Sedat Şahin, zamanında ödenmemesinin de kendilerini zora soktuğunu dile getirdi. Şahin, “ÖTİS sisteminin temelinde, bizlere sabit maliyet, değişken maliyet, kâr payı üzerinden hakkediş ödeme yapılması var. Buna göre sabit maliyet ve kar payı yılda bir defa, değişken maliyet yani yakıt ise günlük satış fiyatı üzerinden güncellenmesi gerek. Maliyet güncellemeleri her seferinde gecikmeli olarak düşük oranlar ve rakamlar üzerinden yapıldı. Bu sebeple henüz iki yıl geçmeden zararına taşımacılık yapacak hale geldik. Temmuz başı itibariyle yapılan bir hesaplamaya göre 12 metre bir otobüsün sabit maliyeti aylık 75.000 TL iken bize sabit maliyet ve kâr payı olarak 65.000 TL ödenmektedir” diye konuştu.
