Şekerle başlayalım, şeker(!)lenmeyelim!

Yeni yılın ilk yazısında, herkese “İyi Yeni Yıllar” dileyerek; tatlı başlayıp, tadı bozulmayan ortamın önemini, buna herkesin yapabileceği katkılar için gerekenleri sizlerle paylaşmak istiyorum.

(Başlığımızdaki ilk şeker kelimesi; ağız tadımız, ikincisi; “şeker hastalığı=diyabeti”)
Direksiyondayken yaşanacak bir krizin her iki türü de facialar yarattırıyor. (düşmesi=hipoglisemi, çıkması=hiperglisemi).
İnternet ortamında 50 benzer olaylardan bin civarı sayı var, Böyle bir sorunla otobüs kaptanlarının karşılaşması sonuçları, herkesi ürpertiyor.

Otobüsçüleri de çok ilgilendiren bir haberden hareketle, hem olayın ciddiyetini, hem de alınabilecek tedbirlere buyurun:

Bir olay özeti:
Şeker Komasına Giren Sürücü, Ortalığı Savaş Alanına Çevirdi 28.12.2010 İHA Çorlu'da, bir yolcu otobüsü firmasının şehir içi servis minibüs sürücüsü, hareket halindeyken şeker komasına girdi. Taşıt kontrolünü yitiren sürücü, R.K. (43), Atatürk Bulvarı Kız Meslek Lisesi arkasında yol kenarında park etmiş 6 araca çarptı, kaldırıma çıkıp durdu. 7araçta büyük hasar oluştu. Hastanede yoğun bakımdaki R. K.'nin durumu ciddiyetini koruyor.

Alınacak tedbirler:
10 soruda diyabet (başlıklı metinden kısaltıldı-KAYNAK-Acıbadem Hastanesi)
1- Kan şekeri düşüklüğünü ve yüksekliği nasıl ayırt edilebilir?
a- Kan şekeri düştüğünde; açlık hissi, terleme, çarpıntı, baş ağrısı, göz kararması hissediliyor.
b- Kan şekeri yükseldiğinde; ağız kuruluğu, bulanık görme, halsizlik, çok su içme ve çok idrara çıkma, çok yemek yeme gibi belirtiler görülüyor.

2- Kan şekeri düşünce veya yükselince ne yapmak gerekir?
a- Kan şekeri düştüğünde; şekerli gıdalar gerekli. Örnek; 4-5 adet kesme şeker, 1 çay bardağı meyve suyu.
b- Kan şekeri yükseldiğinde; istirahat etmeli, bulantı yoksa bol miktarda su içmek gerekiyor.

3- Kan şekeri düzeyi ne olmalı?
Erişkin diyabetlilerde;
a- Açlık kan şekeri; en fazla 110-130mg/dl,
b- Tokluk kan şekeri (yemekten 2 saat sonra) de en fazla 140-160 mg/ dl civarında olmalı.

Daha fazla bilgi ve daha çok olay haberi

Daha fazla bilgi
Halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabet ömür boyu devam eden ve pankreasın yeterli derecede insülin salgılayamamasından ve salgılanan insülinin yeterli derecede kullanılmamasından kaynaklanan kronik bir hastalık.

Genetik faktörler hastalığın oluşumunda bir etken ama tek başına yeterli değil. İnsan ömrünün uzaması, yanlış beslenme alışkanlıkları, hareketsiz yaşam da diyabeti tetikliyor. Bugün dünyada 180 milyon diyabetli bulunurken 2025 yılında bu sayının 400 milyona ulaşması bekleniyor. Bu sebeple hastalığa karşı bilinçli olmak ve diyabeti olan kişilerin bu hastalıkla yaşamayı öğrenmesi gerekiyor.

Acıbadem Sağlık Grubu İç Hastalıkları ve Diyabet Uzmanı Dr. Yaser Süleymanoğlu diyabetle ilgili en çok merak edilen soruları yanıtlıyor:
1- Şeker hastalığına yakalanmanın en önemli nedenleri nelerdir?
Kilolu olmak, ailede şeker hastalığı olması, hareketsiz bir yaşam tarzı, hipertansiyon. Bu etkenlerden bir ya da bir kaçının kişide olması şeker hastalığı görülme riskini arttırıyor.

2- Tedavi olunarak diyabet tamamen geçer mi?
Şeker hastalığı kronik (ömür boyu süren) bir hastalıktır. Tedavi olarak yalnızca kan şekeri normal sınırlarına çekilebilir. Kan şekerinin normal sınırlarda olması, kişiyi olumsuz sonuçlarından korur.

3- Tedavide kullanılan insülin bağımlılık yapar mı?
İnsülin bağımlılık yapmaz. Kan şekerinin dengelenmesi için gerekli bir hormondur.

4- Tedavide kullanılan insülin miktarı neden kişiden kişiye göre değişiyor?
Herkesin hastalığının seyri, kişisel özellikleri, yaşam tarzı ve doğal olarak da insülin ihtiyacı farklıdır. Bu özellikler göz önünde bulundurarak tedavinizi planlıyor. İnsülinin düzenli olarak yapılması tedavideki başarıyı arttırıyor. Bu sebeple unutulduğu takdirde atlanılan insülin dozu hatırlandığında yapılması uygundur, fakat bu durumun çok sık tekrarlanmaması gerekiyor.

5- Egzersiz yapmanın diyabet üzerinde olumlu etkisi var mıdır?
Haftada 3-4 gün ve yemekten yaklaşık 1-2 saat sonra yapılacak olan egzersiz faydalıdır. Hangi egzersizlerin uygun olduğunu ise hekime danışmak gerekiyor.

6- Diyabet hastaları kan şekerini ne sıklıkla ölçmelidir?
Kan şekeri düzenliyse haftada 1-2 kez açlık ve tokluk kan şekerine bakılıyor. Kan şekeri düzensizse ve diyabet tedavisinde değişiklik yapıldıysa kan şekeri izlemi daha sık olmalıdır.

7- Diyabet başka hangi organlarda risk oluşturur?
Ortalama Diyabetli her 10 kişiden 1’inde hastalığın bir aşamasında ayak ülseri oluşumu görülüyor. Bunun için iyi bir ayak bakımı bu riskin azalması anlamına geliyor. Özellikle ayaklarda uyuşukluluk hissediliyorsa ayakları kontrol etmek çok önemli... Ayaklarda herhangi yara ya da kanama görülürse derhal doktora gitmek gerekiyor. Diyabet hastaları aynı zamanda kalbini ve gözlerini de yılda en az bir kez test ettirmeli, çünkü hastalar kalp damar göz hastalığı riski taşıyorlar. Belirti vermediği için düzenli yapılan kalp ve göz testi erken tanı için önem taşıyor.
…
Daha çok olay haberi (özet)
1- Kan şekeri düşünce kaza yaptı 11 Ekim 2010 haber7 AA Kocaeli-Gölcük Dükkanının önünde oturan kişiye otosuyla çarparak yaralayan sürücü, “kan şekerinin düşmesi nedeniyle kazanın meydana geldiğini” ileri sürdü. Alınan bilgiye göre İhsaniye Çiftlik Mahallesi'nde şöminecilik yapan Şükrü Uzun (60) dükkânının önünde otururken, İsmail Çeviker'in kullandığı otomobil (41 FE 008) kontrolünü kaybederek Uzun'a çarptı. Çarpmanın etkisiyle Uzun, yaklaşık 2 metre yükseklikten düşerek yaralandı.
…

2- Şekerli sürücü, yayalara çarpmamak için canından oldu 02 Eylül 2010 Mynet İHA Bolu Sürücü öldü, 3 kişi de yaralandı. Kazanın sebebi, bir iddiaya göre de; sürücünün şeker hastası olması. Saat 15:00 sıralarında direksiyon başında şeker komasına giren sürücü yol kenarında bekleyen yayalara çarpmamak için önce beton duvara, ardından da elektrik direğine çarpıp, devirdikten sonra yayalara vurdu. Otomobil (14 AN 990) sürücü Hüseyin Kocaeli’nin (50) şeker komasına girmesiyle kontrolden çıktı. Ve bu olay gerçekleşti.

Ahmet Türkoğlu
E-mail: ahmetturkoglu34@gmail.com