ÖHO için kurumsallaşma

Daha önceki makalelerimde de belirttiğim üzere kurumsallık kavramı; iş dünyasında, verimlilik, performans yönetimi, rekabet gücü, inovasyon vb gibi çokça lafı edilen, koca koca şirketlerin bu sıfatı kazanabilmek uğruna yoğun çabalar harcadığı, uzmanlara başvurduğu ve zaman zaman bu amaçla ciddi yatırımlar yaptığı popüler kavramlardan birisidir...

Anlam olarak da; şirket faaliyetlerinin şahıslara bağlı kalmadan yürütülebildiği, görevli bir personelin yokluğunda da aynı işlerin devam ettirilebildiği, kısaca şahısların değil sistemin ön plana çıktığı yönetim biçimi şeklinde tanımlanmaktadır.

Aslında özel halk otobüsleri ilgili kurumsallaşmanın ilk adımı İstanbul'da 1992 yılında Özulaş'ın kurulmasıyla birlikte atıldı. Şirketle birlikte anadolu yakasındaki tüm otobüs işletmecileri tek çatı altında bir araya geldi. Ama işleyiş pekte öyle olmadı!..

Niye olmadı? sorusuna cevap arayacak olursak; Şirket 1992 yılında kuruldu. Biletçiler ise 2011 yılında kaldırıldı. Bu tarihe kadar esnaf ortak bir paydada buluşamadı!.. Bunun tabii ki bir çok sebebi var. Mevcut şirket yapısından memnun yöneticiler ve gelirini kontrol edebilen ve bunu paylaşmak istemeyen esnaf vardı!.. Yöneticilerin bölgesel birleşme taleplerine bile esnaf biraz daha fazla gelirim var diyerek diğer esnaf arkadaşına sırtını döndü.

Ne zamana kadar? Yeni argümanlar ulaşım sistemine girince, esnaf uyandı. Fakat biraz geç kalınmıştı!.. Geçmişte niye olmadıları kısaca geçtikten sonra yeni dönem halk otobüsçülüğü nasıl gelişir ve kurumsallaşır ona biraz değinmek istiyorum.

Yapılacakların başında aslında toplu taşıma işini bu günlük değil, gelecekte de sürdürülebilir bir yapıya nasıl getirilir bunu esnafa anlatmak lazım. Dün iyi olan x bölgesi bugün kötü olabilir!.. Bugün kötü olan bir bölgede yarın iyi olabilir!.. Eğer esnaf bu konuda ikna edile bilirse, geleceğimiz özel halk otobüsleri için çok iyi olabilir.

Kurumsallaşmayan kurum ve sektörler hiçbir zaman diliminde başarılı olamamıştır. Taşıma sektöründe Kamil Koç, Varan, Ulusoy gibi firmalar filolarını büyüterek devam ederken, küçük olsun bana yeter diyen firmalar çoğu bugün sektörden çıkmak zorunda kaldı. Özel halk otobüsü sektörü için kurumsal yapının oluşması için bazı aşamalardan geçmesi lazım.

Ben bunu üçe ayırmak istiyorum;

1-Denetim ve organizasyon haricindeki tüm kararların şirketlere bırakılması,

2-Bölgesel çalışmadan çok toplu havuz sisteminin oluşturulması,

3-Bireysel ruhsatların baki kalması şartıyla işletmenin tümüyle şirketlere bırakılmasıdır. Bir sonraki makalemde bu üç maddeye değineceğim.

Serhat Akçakaya

E-mail: serhatakcakaya@hotmail.com

ETİKETLER: