Bedava yaşıyoruz Bedava!

Türkiye genelinde olduğu gibi İstanbul’da da ulaşım sektörünün en büyük sorunlarından biri BEDAVA TAŞIMA kalemleri ve her geçen gün sayıları da artmaya devam ediyor. En son bu sayı 7 civarındaydı. (Siz yazıyı okurken bile bu sayının artmış olma ihtimali var!)

İETT’nin web sitesinde ise 16 adet ücretsiz kart tanıtılmış, geri kalanlara sitede yer verilmemiş fakat validatörlerde kullanıldığında ücretsiz olarak seyahat edilebiliyor. İETT web sitesinde yer 16 kart şu şekilde: 65 Yaş Kartı, Harcırah Kartı, Engelli Kartı, PTT kartı, TÜİK Kartı, Şehit Ailesi Kartı, Şehit Eşi Kartı, Refakatli Kartı, Sarı Basın Kartı, EHS Kartı, elediye Zabıta Kartı, Milli Sporcu Kartı, Gazi Kartı, Gazi Ailesi Kartı, Vazife Malülü Kartı, Vazife Malülü Ailesi Kartı.

Bu kadar ücretsiz kalem hangi özel sektörde var acaba(!) diyen esnafın tepkileri ve bürokratik girişimler sonrası 6637 sayılı kanunda değişiklik yapılarak 7 Nisan 2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlandı.

MADDE 17 – 8/1/2002 tarihli ve 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 1 inci maddesine sekizinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “İkinci ve üçüncü fıkra hükümleri kapsamında, belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım aracı ile özel deniz ulaşımı aracı için bunların işletmecilerine, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bütçesine bu amaçla konulan ödenekten ilgili belediyeler aracılığıyla her ay gelir desteği ödemesi yapılır. Yapılacak aylık gelir desteği ödemesini yıllık olarak belirlemeye, bu tutarı faaliyette bulunulan yere ve/veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım aracını taşıma kapasitesine göre farklılaştırmaya ve yapılacak ödemeye ilişkin diğer esas ve usuller Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı tarafından müştereken altı ay içinde belirlenir.”

Belirtilen altı aylık süre 7 Ekim’de dolduğunda resmi gazetede belirtilen ücretlerle ilgili bir şey yayımlanmadı. Araya sıkışan seçim süreci nedeniyle aksamalar olduğunu düşünürsek bu çok da sürpriz olmadı. Ödemelerin yakında belli olacağı ve belli olduğunda 7 Nisan’dan itibaren yapılacağı açıklandı. Gel zaman git zaman ödemeler belli oldu ve otobüs başına ayrım yapılmaksızın 600 TL gibi komik bir rakam telafüz edildi. Haklı olarak tepkiler 750 TL biz devlete verelim ücretsiz taşımayı hiç yapmayalım şeklinde oldu. Şu anda hala görüşmeler devam etmekte önerilen rakam ve talep edilen rakam arasında oldukça fark var. Kişi başı bazlı ödeme yapılmaksızın bu işin doğru şekilde yapılması zaten imkansız. Bunlar sanırım bir şekilde halledilecek yalnız şu kısmın bir açıklığa kavuşması lazım; esnaflarda ödeme sanki bütün ücretsiz yolculuk edenler için yapılacakmış tarzı bir algı var ne yazık ki sadece 3-4 kalem (65 Yaş Kartı, Engelli Kartı, Şehit Ailesi Kartı, Şehit Eşi Kartı,) için ödeme yapılma durumu da söz konusu. Eğer sonuç bu şekilde olursa artık Orhan VELİ şiiri az bir değişiklikle tam bizleri anlatır…

“Bedava yaşıyoruz, bedava; Hava bedava, bulut bedava; Dere tepe bedava;Yağmur çamur bedava; Otomobillerin dışı, (OTOBÜSLERİN İÇİ), Sinemaların kapısı, Camekanlar bedava; Peynir ekmek değil ama Acı su bedava; Kelle fiyatına hürriyet, ESİRLİK BEDAVA; BEDAVA YAŞIYORUZ, BEDAVA…”

Ramazan Arıcı
Öğretim Görevlisi
E-Mail: ramazan.arici@istanbul.edu.tr