Bir restoranda girdiniz, oturdunuz ve garson masanıza geldi. “Hoş geldiniz, buyurun efendim, ne alırsınız?” Siz, mönüye baktınız, ne alacağınız konusunda bir tereddüt içerisindesiniz, bundan sonra garson size bir şeyler önermeye başladı, baktı ki bu da olmadı, en son garson siz bana bırakın efendim, ben size özel bir mönü hazırlayayım dedi ve mönü deflerini elinizden alarak yanınızdan uzaklaştı.
Bir karar verilmesi gerekiyordu, baktı ki karar alma konusunda bir boşluk var, bu boşluğu da garson, sonucu olumlu veya olumsuz, tatminkâr veya hüsran, müşterinin beğenisini kazanacak veya kazanamayacak her şartta bütün sorumluluğu üzerine alarak bir karar vermiş oldu. İşte garsonun üzerine almış olduğu sorumluluk olgusunun tanımı “İnisiyatif”ti.
Karar alamayanların, risk ve sorumluluktan kaçanların inisiyatif kullanması mümkün değildir. “İnisiyatif”in olduğu yerde mutlaka; Karar, sorumluluk ve risk olacaktır. Bir yerde “Karar” olgusu var ise, o yerde mutlaka yöneten vardır demektir. İnisiyatif almak da, yöneticilerde olmak zorunda olan özelliklerden biridir. Aynı zamanda İnisiyatif alan çalışanlar yetiştirmek de yöneticilerin görevidir. Üst Yöneticiler temel stratejileri ve temel konsepti belirler, bu çerçevedeki tüm detaylar kademeler halinde orta kademedeki yöneticilere ve çalışanlara ait olmalıdır. Kaldı ki, bir iş yerindeki tüm süreçlerin en detayına kadar yazılı olması da imkânsız gibidir. Dolayısıyla, inisiyatif almayı bir üst yöneticiye hatta tepe noktadaki yöneticiye bırakılırsa, işlerin zamanında yürümesine bir bariyer konulmuş olunur.
Süreçler, her zaman ve her yerde olması gerektiği gibi gitmeyebilir. Buradaki engellerden biri, yöneticinin inisiyatifi elinden bırakmaması, çalışanlarına vermemesi, astlarının da tam anlamıyla elini taşın altına koymayarak inisiyatif almaması durumudur. İnisiyatif önündeki bir başka engel ise, alacağınız inisiyatifin kendi çalışma alanınız dışına çıkmasıdır. Sorumluluk sahanızın dışında inisiyatif aldığınız takdirde, bu durumun sonucu sizi ve çalışma arkadaşlarınızı tepe noktadaki yöneticiye karşı sıkıntıya düşürmek olacaktır. Bunun için sizin ve yaptığınız işin organizasyonda nerede olduğunuzu bilmeniz ve bilincinde olmanız gerekir. Bir başka deyişle, inisiyatif almak için hem farkındalık hem de resmin tamamını görmek gerekir.
Şimdi soruyorum, Siz “İnisiyatifinizi Nasıl Alırsınız?”
Harekete geçmek için başkasından emir bekleyerek mi?
Durumdan vazife çıkararak mı?
Neme lazım diyerek mi?
Risk alarak mı?
Patronunuzdan talimat bekleyerek mi?
Kendi üzerinize vazife edinerek mi?
Üzerinize sorumluluğu alarak mı?
Kendinizdeki tek başına davranabilme ve karar verme yeteneğine güvenerek mi?
Yoksa boşluk yaratarak, “İnisiyatifi” garsona bırakarak mı?
Her bir boşluğun olduğu yerde inisiyatif, inisiyatifin olduğu yerde karar, kararın olduğu yerde sorumluluk, sorumluluğun olduğu yerde risk vardır.
İlhan Kılınç
Lojistik Alanda Yönetici
E-Mail: kilincilhan@yahoo.com
www.linkedin.com