Bilindiği üzere kentiçi toplu taşıma araçlarında 4736 sayılı Kanun ile birlikte 65 yaş ve üstü vatandaşların ücretsiz seyahat etmelerinin ardından iki yıl geçti. Ücretsiz yolculuklarla ilgili kanunun getirdiği sıkıntıların giderilmesi amacıyla da 6 Ocak 2016 tarihinde bir Yönetmelik yayımlandı. Bu makalemde Yönetmeliğe biraz değinmek istiyorum.
Yönetmeliğin amacı, 8/1/2002 tarihli ve 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları kapsamında belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehir içi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım aracı ile özel deniz ulaşımı aracı için bunların işletmecilerine belediyeler aracılığıyla yapılacak gelir desteği ödemesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Ödeme nasıl yapılacak denilirse, belediyeler kendilerinde kayıtlı özel halk otobüsü listelerini Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na bildirecek. Bakanlık, belirlenen araç adetine göre ödemeyi belediyelere yapacak. Bu kişi sayısına göre değil, araç sayısına göre ödenecek. Yönetmenlik açıktır bu konuda.
4736 sayılı Kanunun birinci maddesinin dokuzuncu fıkrasının yürürlük tarihinden başlayarak bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan dönem için hak edilen gelir desteği ödemesi, bu Yönetmeliğin yürürlük tarihini takip eden 60 gün içerisinde işletmecilere toplu olarak ödenir (geriye doğru olan ödemeler 07-04-2015'ten itibaren).
Belediyeler, şehir içi toplu taşıma hizmeti için yetki vermiş olduğu işletmecileri her ayın son gününden itibaren beş iş günü içerisinde listeleri genel müdürlüğe gönderir. İl müdürlükleri harcama talimatı ve icmal tablosunu ödeme emri belgesine ekleyerek gelir desteği tutarını ilgili belediyelerin bildirmiş oldukları banka hesaplarına aktarır. Aktarılan bu tutarlar, ilgili belediyeler tarafından beş iş günü içerisinde işletmecilerin banka hesaplarına ödenir.
Bu ödemelerin rakamları ise; Ankara ve İstanbul büyükşehir belediyelerinde şehir içi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım aracı için aylık 1000 TL, deniz araçları, büyükşehirler için aylık 750 TL, küçük belediyeler için aylık 600 TL olarak ödenir. Tabii bir farkı ortaya koymak istiyorum: İstanbul ve Ankara özel halk otobüsü yöneticilerinin katkılarının ne kadar olduğunu yönetmelik rakamları gösteriyor. Tabii ki bu rakamlar yeterli değildir. Bazı muhalif çevreler bu rakamları az bulmakta fakat ortaya çıkan bir emeği de taktir etmek gerekir. Emeği geçen tüm yöneticileri kutlamak istiyorum. Gecesini gündüzüne katan bu cefakar esnafa ne yapılsa azdır.
Serhat Akçakaya
E-mail: serhatakcakaya@hotmail.com