Ülkemizde ortaöğretim (lise) mezunu olan kişiler yıllara göre adları ve sayıları değişse de bir takım sınavlara girerek üniversiteye girmeye hak kazanmaktadırlar. İlk aşamada bir baraj sınavı yapılmaktadır. Şu anki sisteme göre Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) baraj sınavıdır.
Sınava girenlerin yüzde 70 veya yüzde 75’lik gibi bir kısmı baraj sınavını geçmektedir. Daha sonra yapılan Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) ise en az 4 sınavdan oluşmaktadır. Yabancı dilden de sınava girmek isteyenler için bu sayı 5’i bulmaktadır. Öğrenciler, tüm bu sınavlar ve stres sonrası aldıkları puanlar ile üniversitelerin 2 yıllık Meslek Yüksek Okullarına (MYO), 4 yıllık Lisans Bölümleri’ne , 5 yıllık Veteriner, Eczacılık , Diş Hekimliği Fakülteleri’ne ve 6 yıllık Tıp Fakülteleri’ne kayıt yaptırabilmektedir.
Eğer öğrenci barajı geçmiş ve bir üniversiteye yerleşememişse açıköğretim fakültesine kayıt yaptırabilmektedir. Ayrıca lisans öğrenimi gören veya üniversiteyi daha önce bitirmiş olan kişiler de açıköğretime kayıt yaptırabilmektedir. Açıköğretim fakültesine kayıt yaptıranların çoğunluğunu daha önce bir üniversiteyi bitirmiş ve çalıştığı kurumda yükselmek isteyen kişiler oluşturmaktadır. Bu kişilerin normalde çalıştıkları bir işleri ve maaşları olmasına rağmen açıköğretim öğrencisi oldukları için indirimli kart kullanmaya hak kazanmaktadırlar. Bunu bilen bazı uyanık kişiler de sırf indirimli öğrenci kartı sahibi olmak için açıköğretim fakültesine kayıt yaptırmaktadır. 6 ayda bir dönemlik olarak 205 TL harç ücretini yatırıp öğrenci kartını kullanmaya devam etmektedir.
Tam aylık mavi kartın 185 TL, indirimli öğrenci aylık mavi kartın 80 TL olduğunu düşününce sadece 2 ayda yatırılan harç ücreti aylık kart kullanılarak çıkarılmaktadır. Aylık kart kullanmayıp normal tarifeden seyahat edenlerde, özellikle de metrobüsü kullananlarda bu süre daha da kısalmaktadır. Günde bir defa metrobüs kullanan birisi ilk binişte 3,55 TL öderken öğrenci de ise bu ücret 1,20 TL’ye düşmektedir. Aynı ücreti akşam dönüşünde de ödeyeceği için eğer metrobüs sonrası başka aktarma yapmıyor ise günlük 4,7 TL gibi bir indirim kazanmaktadır. Bu şekilde 44 günlük bir sürede harç ücreti çıkartılmaktadır. Eğer metrobüs ve sonrasında 1 aktarma yapacak şekilde seyahat edilirse metrobüsün aktarma verir aktarma almaz mantıksızlığı nedeniyle ayrıca 2,3 TL daha indirim kazanılacak ve toplamda günlük 7 TL indirim kazanılmış olacaktır. Bu şekilde de 30 günde harç ücretini çıkartmak mümkündür. Bu yöntemle şehir içi ulaşımda senelik en az 800 TL gibi bir kar elde etmek mümkündür.
Peki devletin diğer kurumlarında öğrenciye yaklaşım nasıl? İki örnekle bir de ona bakalım: Devletin hava yolu şirketi olan THY 13-25 yaş arası kişilere öğrenci indiriminden faydalanma hakkı tanımaktadır. Devletin Genel Sağlık Sigortası sisteminde ise 25 yaş üstü kişiler öğrenci olsalar bile prim ödemesi yapmak zorundadır. Devletin kurumlarının yaptığı uygulamalar emsal teşkil etmeli ve bu tarz bir yaş sınırlandırması indirimli kartlarda özellikle açıköğretim öğrencilerine de getirilmelidir. Bu yaş sınırı da örneklerde olduğu gibi 25 olmalıdır. Peki yaş sınırı getirilince her şey çözülecek mi? Tabi ki hayır. Bu sadece küçük bir düzenleme olacaktır.
Asıl sorunun usulsüz kart kullanımı olduğunu şehir içi ulaşım sektöründe çalışan herkes ve yetkililer bilmektedir. Bunlara daha önce çok defa değinildiği için burada sadece hatırlatmakla yetiniyorum. Malum artık okullar kapandı ve Ramazan ayı da başladı. Öğrencilerin çoğu memleketlerine gitti… Onların indirimli kartlarını arkadaşları, ağabeyleri, ablaları, anneleri, babaları hatta dedeleri neneleri kullanmaya başladı bile. Yakında sosyal medyada 7-8 yaşındaki çocuğun indirimli kartını kullanırken yakalanan 40-50 yaşlarında kişilere rastlamaya başlarız… Mübarek Ramazan ayının ülkemiz ve tüm İslam alemine hayırlara vesile olmasını, esnafımıza da kazasız, belasız hayırlı kazançlar getirmesini dilerim…
Ramazan Arıcı
İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi
E-Mail: ramazan.arici@iu.edu.tr
Av. Recep Hardal
Stratejiler geliştirmek
Caner Tan
Eşitlik sağlandı!..
Turgay Saraçlı
Otobüsçüler Otelciler ve Angajmanları
Ahmet Tekin
Sektörün kanadında mermi yarası var
Sefa Ezgin
Yeşil Lojistik
Hande Özgül
Kalp atışı
Doç. Dr. Ramazan Arıcı
Cuma günü öldü!...
Hayrettin Yağız
Otobüsçü kaybediyor!
Göksal Purtuloğlu
Göbek bağımızı kesemiyoruz!
Sultan Süleyman Kalkan
Hak verilmez, alınır!
