Önceki sayılarımızda 2015 yılına ait İETT Sayıştay Denetim Raporuna yer vermeye başlamış, her sayımızda Özel Halk Otobüsü (ÖHO) esnaflarını ilgilendiren bölümleri mercek altına almaya devam ediyorduk ki gündeme bomba gibi bir haber düştü…
İETT’nin özelleşeceği, bünyesinde bulunan otobüsleri de İstanbul Otobüs AŞ (İOAŞ)’ye devredeceği şeklindeydi haber. İETT aynı gün bir yazılı açıklama yaptı.146 yıllık süren bir kültür olmasından başlayıp bunun özelleştirme olmadığını söylemeye çalıştı ama yapılan açıklama kafadaki soruları gidermeye maalesef yetmedi. Açıklamanın bir bölümü şu şekilde:
"Metrobüs, tünel ve tramvayda işletmeciliği sürdürmesi öngörülen İETT’nin, planlama, koordinasyon, denetim ve danışmanlık fonksiyonlarına odaklanması, bu şekilde Türkiye ve dünyadaki diğer toplu ulaşım otoritelerine danışmanlık yapması amaçlanmaktadır. İETT’nin ‘tarih olması’ değil, tam aksine güçlendirilerek toplu ulaşımın merkezinde bir üst kurum olarak konumlandırılması söz konusudur. Nitekim, İstanbul Büyükşehir Belediyesi bağlı kuruluşu olan İETT, kendisine verilen her görevi tarihine, sorumluluk bilincine, kuruma ve hizmet verdiği halkına saygısı gereği en iyi şekilde icra etmekle mükelleftir."
İETT özelleştirilmediğini iddia etmekten ziyade biz artık metrobüs, tünel ve tramvay işletmeciliği yapacağız aynı anda da danışmanlık yapacağız diyor. Hem de öyle sadece İstanbul’a da değil, Türkiye’nin hatta dünyanın her yerindeki toplu ulaşım otoritelerine danışmanlık yapacağız diyor. Hedef açısından çok güzel de, bunu keşke yapabilecek yapıda olsak da dünya bizden danışmanlık alsa ne güzel olur. Ancak günümüz şartlarında İETT’nin dünya çapında bunu yapabilmesi biraz ütopik bir hedef. İnşallah zamanla o da olur.
Açıklamalarda net olarak ifade edilmese de dolaylı yollarla İETT şehir içi diğer taşımacılık hizmetlerinden çekileceğiz diyor. Fakat bunun ne zaman ve nasıl olacağı kesin değil. İETT denetiminde bulunan ÖHO ve İOAŞ otobüslerinin ne olacağı da belli değil. Söylentiye göre hepsi İOAŞ çatısı altında toplanacak, İETT otobüsleri de bunlara eklenecek. Hepsi sarı renge boyanıp o şekilde çalışacak.
Söylentiler sürerken İETT biz metrobüs dışında kalan kara taşımacılığı yetkimizi İBB’ye devredelim diyerek topu İBB meclisine atmak üzere konuyu komisyona gönderdi bile… Sayıştay raporlarını incelerken ‘Kurumun Tabi Olduğu Kanun ve İlgili Mevzuatın Güncelliğini Yitirmesi Nedeniyle Misyonunun Yeniden Tanımlanması İhtiyacının Zorunlu Hale Gelmesi’ bir başlık vardı. O başlığı vakti olanların incelemesini tavsiye ederim. O raporda geçen ifade şu şekilde:
"16.06.1939 tarih ve 3645 sayılı İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel İdareleri Teşkilat ve Tesisatının İstanbul Belediyesine Devrine Dair Kanun hükümlerinin yetersiz kaldığı, personel, kiralama, otobüs ve tramvay işletmeciliği gibi birçok temel işlemde dayanılan mevzuatın güncelliğini yitirdiği, 10.07.2004 tarih ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile çelişkiler oluşturduğu, bu nedenle yapılan işlemlerde hukuki sakıncalar olabileceği görülmüştür."
Sayıştay raporlarında bunun gibi İETT’nin artık yetki karmaşası yaşadığı, kanunsal olarak birbiriyle çelişen işler yaptığı, bunun için de yasal olarak bazı düzenlemelere ihtiyaç duyulduğundan bahsediliyor. Bunun düzeltilmesi de İBB meclis kararıyla olmayacağı kesin. Çünkü İBB meclis kararları sonucunda İETT’nin aldığı kararlarda kanunsal açıdan birçok sakınca ve yanlış oluyor umarız buna bir yenisi eklenmez.
Sayıştay raporlarını hazırlayan kişiler kanunsal açıdan birçok konuya vakıf uzman kişiler. Raporda İETT inceleniyor gibi gözükse de aslında İBB meclis kararları da irdeleniyor ve incelenmiş oluyor. Bakalım bu defa alınacak kararlar bir sonraki dönemde sayıştay inceleme raporlarına nasıl yansıyacak. Bu arada İETT kendi otobüslerini İOAŞ’ye devrederse ÖHO esnafı kendilerini ilgilendiren konuları sayıştay raporlarında da bulamayacak. Çünkü İETT sayıştay tarafından denetlenirken İOAŞ böyle bir denetime şimdilik tabi değil. Eğer bahsedilen değişim İOAŞ’ye devir şeklinde olursa bu İETT’nin dolaylı yolla da olsa özelleşeceği anlamına gelir. Bu şekilde bir devir olmadan toplu ulaşımın merkezinde bir üst kurum olacak bir değişime gidilmesi ise İETT’nin güzelleşeceği anlamına gelir.
Ramazan Arıcı
İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi
E-Mail: ramazan.arici@istanbul.edu.tr
Av. Recep Hardal
Stratejiler geliştirmek
Caner Tan
Eşitlik sağlandı!..
Turgay Saraçlı
Otobüsçüler Otelciler ve Angajmanları
Ahmet Tekin
Sektörün kanadında mermi yarası var
Sefa Ezgin
Yeşil Lojistik
Hande Özgül
Kalp atışı
Doç. Dr. Ramazan Arıcı
Cuma günü öldü!...
Hayrettin Yağız
Otobüsçü kaybediyor!
Göksal Purtuloğlu
Göbek bağımızı kesemiyoruz!
Sultan Süleyman Kalkan
Hak verilmez, alınır!
