Geleceği kurgulamak: Çin ve İpek Yolu

2013 yılında Çin Devlet Başkanı, Xi Jingpin’in ilan ettiği karayolu ayağı, İpek Yolu Ekonomik Kuşağı (Silk Road Economic Belt) ve denizyolu ayağı 21. Yüzyıl Deniz İpek Yolu (21st Century Maritime Silk Road) girişimlerinden oluşan Tek Kuşak - Tek Yol (One Belt- One Road-OBOR) girişimi uzun zamandır dünyanın gündeminden düşmüyor.

Yılda 2 trilyon dolar ile dünyanın en çok ihracat yapan ülkesi olan Çin’in, 2049’a kadar faaliyete geçirmeyi planladığı projenin en büyük amacı yollar, limanlar, demiryolları, boru hatları, havaalanları, elektrik altyapılarını ve hatta fiber optik hatları kullanarak, Asya, Avrupa, Orta Doğu ve Afrika'yı geniş bir lojistik ve ulaşım ağına bağlamaktır. Böylelikle, ticaretin önündeki engeller kaldırılacağından dolayı büyük bir kazanç sağlanacaktır.

4 TRİLYON DOLAR YATIRIM

Projeye yapılan yatırım, 2013 yılından 2016 yılına 230 milyar dolar'a ulaştı. Bunun artarak devam edeceğini ve Çin’in 100’üncü kuruluş yıldönümü olan 2049 yılına kadar 65 ülkede 4 trilyon dolarlık alt yapı yatırımı sağlanacağı  açıklandı. Çin bu doğrultuda, çerçevesindeki ülkeler - Kazakistan başta olmak üzere - ile ulaşım, kargo, altyapı, enerji, iletişim, gümrük, yazılım, ekonomi, ticaret, endüstriyel üretim,  alanlarındaki proje ve planlara büyük bir  hız vermektedir.

OBOR DA YATIRIMLAR ARTTI

Pekin Olimpiyat Merkezi'ndeki Çin Ulusal Kongre Merkezi'nde düzenlenen ve 29 ülke liderinin katıldığı 'Kuşak ve Yol Uluslararası İşbirliği Forumu'nun konferansında, Türkiye proje için her türlü desteği vermeye hazır olduğunu belirtti. Konferansta, ayrıca  İpek Yolu Ekonomik Kuşağının Ortak Koridoru'nda yer alan Türkiye'nin tamamlayıcı ve ana unsurlardan biri olarak stratejik önemi vurgulandı. Türkiye, Hazar geçişli ve yakında hizmete girecek “Kars-Tiflis-Bakü” demiryolu hattı üzerinden koridora büyük destek verecektir. Bu hattı güçlendirmek için Kars-Edirne Hızlı Tren yolu da 3 milyar dolarlık bir bütçe ile Çin ortaklığında geliştirilecektir. Bu hattın faaliyete geçmesi kara ipek yolunda Türkiye’nin yetkinliğini ve ekonomik rekabet gücünü arttıracaktır.

DENİZDE DE İLERLEMELİYİZ

Diğer taraftan Çin’in deniz ipek yolunda Avrupa'nın ana merkez olarak Pire Limanı'nı seçmesi, Türkiye açısından önemle üzerinde durulması gereken bir konudur. Çünkü, mevcut koşullarda kara yolu taşımacılığının halen deniz yolundan üç kat daha pahalı olduğu ve aynı zamanda bir gemi ile kıyaslanamayacak derecede az yük taşıdığı göz önünde bulundurulmalıdır. Bu noktada KÜDENFOR Direktörü emekli Tümamiral Cem Gürdeniz'in ifade ettiği “Yunanistan’ın Pire Limanı gibi Çandarlı Limanı’nın projede yer alması Anadolu için tarihi bir fırsattır” açıklaması hükümet  tarafından ciddi bir şekilde değerlendirilmelidir. İlerleyen süreçlerde,  Türkiye Ege Denizi’nin önemini, stratejisini ve Çandarlı’nın avantajlarını Çin’e anlatarak, Çandarlı Limanının da Deniz İpek Yolu Projesi kapsamına alınması konusunda ısrarcı olabilir.

Sefa EZGİN
E-mail: ezgin.efe@gmail.com