İşçi ile işveren arasındaki uyuşmazlıklardan ötürü mahkemelerde açılan davaların sayısı 600 binlerin üzerine ulaştı. Dava sayısı her geçen yıl artıyor ve yoğunluk nedeniyle 1,5 yıldan 3 yıla kadar sürüyor. Bu yükün hafifletilebilmesinin en önemli yollarından biri olan Arabuluculuk kanunu tasarısı, Meclis’ten geçerek, yasalaştı. Arabuluculuk, işçi ile işverenin anlaşamadığı konularda tekrar masaya oturmasına olanak sağlıyor. Aynı zamanda, kanun ile birlikte artık arabulucuya başvurmak zorunlu hale getiriyor. Yani, masaya oturmayana dava yolu kapanıyor. Şayet sorunu 3 hafta içinde arabulucu da çözemezse o zaman iş mahkemesine dava açılma hakkı doğuyor.
Arabuluculuktaki belki de en büyük değişiklik lojistik sektöründe olacaktır. Son dönemde firma sahipleri ve sürücüler arasında yaşanan davalarda büyük bir artış söz konusuydu. Lojistik hem uluslararası hem ulusal boyutu olan bir sektör olduğu için sürücü davaları normal işveren işçi uyuşmazlıkları gibi değerlendirilmiyordu. Uzun yol şoförü, hukuk karşısında normal makine başında çalışan işçi olmadığından dolayı, taraflar mahkeme kapılarında hem zamanlarını, hem de paralarını (dava masrafları ve avukatlık ücretleri gibi) harcamaktaydılar. Sonunda uzun yıllar süren davalar ve aylar süren tahsilât aşamaları karşımıza çıkmaktaydı.
Yeni yasayla birlikte, yukarıda belirtilen bütün sorunların önüne geçilmiş olacaktır. Uygulamayla beraber hem yargının yükü bir miktar hafiflemiş olacak hem de lojistik sektöründe ihtisaslaşma da beraberinde gelecektir. Yani bir müddet sonra uzman arabulucular olaylara daha rahat nüfuz edecekler. Arabulucular sektörel süreçleri ve sorunları iyi bilecek ve iki taraf için de en iyi analizi yaparak tarafların önüne bir tercih koyabilecekler. Böylece, taraflar çok daha hızlı ve az maliyetli olacak biçimde çözüme ulaşabilecekler. Uzlaşma ile birlikte en geç 1 ay içerisinde; çoğunlukla da 1 gün içerisinde anlaşarak sürücüler alacaklarına kavuşacaklar.
Bu bilgiler çerçevesinde, ülkemizdeki çalışma barışının korunması ve sürdürülmesine arabuluculuk sisteminin hayli olumlu katkıları olacaktır. Yasayla birlikte, toplumun arabuluculuk sistemini tanıması ve benimsemesi için tanırım faaliyetlerine hız verilmesi isabetlidir. Bu noktada, Adalet Bakanlığı, Arabuluculuk Daire Başkanlığı önderliğinde Televizyona reklamları aracılığıyla “kamu spotu” adı altında tanıtım faaliyetlerinde bulunulabilir. Reklamlar sayesinde hem toplumsal farkındalığın artması hem de dava dışı çözüm konusunda insanları bilgilendirme şansı yakalanabilir.
Sefa Ezgin
E-mail: ezgin.efe@gmail.com