Geçen hafta Azerbaycan'ın başkenti Bakü-Alat Limanı'nda, resmi açılışı yapılan Bakü-Tiflis-Kars (BTK) Demiryolu Hattı'nda ilk tren Kars'a ulaştı. Şahitlik ettiğimiz tören bizlere ne kadar zor süreçler yaşasak ta, Türkiye'nin konumunun hala dünya üretim ve ticareti için ne kadar önemli olduğu hatırlattı.
Kazakistan'dan yola çıkan tahıl yüklü tren - 30 konteyner ile - yaklaşık 4 bin 700 kilometrelik mesafeyi 180 saat yani 7,5 gün gibi kısa bir sürede kat etme başarısını gösterdi. Bu hatta şimdilik yılda 1 milyon yolcu ve 6,5 milyon ton yük taşınacağı ifade edildi. 2035’te yolcu sayısı 3 milyona, yük kapasitesi 15–20 milyon tona çıkacağı planlanmaktadır.
Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı iki açıdan önemlidir. İlk olarak, Mersin, İskenderun ve Antalya limanlarından, Ortadoğu, Körfez ve Kuzey Afrika'ya açılmayı hızlandıracaktır. İkinci olarak, Orta koridor da bulunan Türkiye, Çin’in “One belt, one road” (tek kuşak, tek yol) sloganıyla hayata geçirdiği proje ile Çin’i İngiltere’ye bağlanmasında alternatif olacaktır. Böylelikle, Çin’den Avrupa'ya doğru olan ticaret yolu 12 güne kadar düşecektir.
Öte yandan, BTK’ ya alternatifleri de mevcuttur. Hatırlanacağı üzere, Rusya’dan geçen Trans-Sibirya hattında deneme seferleri gerçekleştirilmişti. Alman demiryolu şirketlerinin girişimiyle, 1 Ocak günü Çin'den yola çıkan tren İngiltere'ye 18 gün de varmıştı. Tercih noktasında, sınır geçişlerinin az olmasından dolayı bu tur güzergâhlar BTK’ ya göre avantajlı olabilir.
Türkiye’nin Trans-Sibirya hattına alternatif olabilmesi için yapması gerekenler vardır. Bunların başında Kars, Trabzon, Konya, Antalya, Mersin ve İskenderun arasında hızlı tren ağının altyapısını güçlendirmesi ve hattının en önemli bağlantılarından Halkalı-Kazlı çeşme ve Pendik-Söğütlüleşme bölümlerinin tamamlanması bunlara örnek olarak gösterilebilir.
Sonuç olarak, Türkiye, Avrasya ekonomik koridorunun merkezine oturma ve bir kesişim bölgesi olma yolunda ciddi ilerlemeler kaydetmiştir. BTK Demiryolu hattı, Anadolu ekonomisine ticari yönden yapacağı katkının yanında sosyal ve kültürel açıdan da önemli imkân ve fırsatlar sunacaktır.
Sefa Ezgin
E-mail: ezgin.efe@gmail.com