Yeni Nesil Satınalma Anketi ne söylüyor?

PwC Türkiye ve Tedarik Zinciri Yönetimi Derneği (TEDAR) gerçekleştirdiği “Yeni Nesil Satınalma Anketi 2018” adlı araştırmasının firmalar tarafından dikkatle incelemesi gerektiğini düşünüyorum. Çünkü satın almanın şirket süreçleri içindeki önemi her geçen gün artıyor. Anket 11 ana sektörden toplamda 92 satın alma yöneticisine sorulan sorular ile oluşturulmuş.

Anket Türkiye’de de satın alma departmanlarına ilişkin bizlere önemli fikirler veriyor. Bunlardan dikkatimi çekenleri aşağıdaki gibi sıralayabilirim.

* Satınalma bölümü, katılımcıların %76’sı tarafından stratejik öneme sahip ve kuruluşların finansallarına etkisi olan bir bölüm olarak görülüyor.
* Bugün ve yakın gelecekte satınalma için en öncelikli konu maliyet düşürmektir.
* Kategori bazlı stratejik ve operasyonel satınalma yapısı katılımcı kuruluşların sadece %17’sinde mevcuttur.
* Bugün ve yakın gelecekte endirekt satınalma harcamalarının başında gelen konu lojistiktir.
* Anket kapsamındaki kuruluşların %57’inde satınalma bölüm liderleri genel müdür/CEO/ yönetim kurulu başkanına raporlama yapmaktadır.
* Katılımcıların %88’i kalite kriterini, %86’sı fiyat kriterini ve %61’i toplam sahip olma maliyeti kriterini satınalma karar mekanizmasında ilk 3 sıraya yerleştirmiştir
*Katılımcılarının %76’sının çalıştıkları kuruluşlarda endirekt satın alma harcamalarında bir tasarruf hedefi vardır.

Araştırmanın sonuç tabloları; artık kâr etme yolunun, satın alırken de kazanmaktan geçtiğini bize tekrar hatırlatıyor. En önemlisi; en iyi ürünü, en uygun fiyattan, en hızlı şekilde elde eden satın almacılar şirketlerini rekabette de bir adım öne geçtiğini gösteriyor.

Öte yandan, kategori bazlı stratejik ve operasyonel satınalma yapısının henüz yeterli seviyelere ulaşmadığını görüyoruz. Hatta birçok firmada -lojistik gibi -endirekt satınalma işlevi satınalma bölümü dışında yürütüldüğü belirtiliyor. Ankette iki farklı birimin çalışmalarının birleştirilmesinin faydalı olacağından bahsediliyor.

Fakat geçmişten beri pek çok firmanın satın alma sürecini başarılı yönetmediği için sorunlar yaşadığını düşünürsek, şu anda gelinen seviyenin bile gayet iyi olduğunu söyleyebiliriz.

Bu çerçevede, şirketin ürettiği ürünün hammaddesinin tedarikinden, ürünün yapılış aşamasına ve sonunda da müşteriye ulaşmasına kadar süreç aslında çok zorludur. Bu yüzden, oturmuş bir “satınalma süreci” sistemi, şirket için rekabette avantaj haline gelmektedir.

PwC Türkiye ve Tedarik Zinciri Yönetimi Derneği (TEDAR) gerçekleştirdiği araştırma kendi alanında önemli bir bakış açısını ortaya koymuştur. Emeği geçenlere teşekkür etmek gerekiyor. Bu tarz araştırmaların devam etmesini diliyorum.

Sefa Ezgin
E-mail: ezgin.efe@gmail.com