Daha önce 2016 yılında “AÖF'de İndirimli Kart Sınırı 25 Yaş” ve 2019’da İstanbul belediye seçimleri sonrası da “Öğrenci Kartı Usulsüzlükleri Artacak” başlıklı yazılarımda dile getirdiğim durumlar maalesef artık çok büyük sorun teşkil etmeye başladı.
Anadolu Üniversitesi (AÜ) 2018 yılı başında bir basın açıklaması yapmış ve o zaman aktif olarak bulunan 1 milyon 224 bin öğrenciden 736 bin kişisinin çalışan kesimden oluştuğunu bildirdi. Yani kayıtlı öğrencilerinin %60’ı aslında aktif olarak bir işte çalışan kişiler. Bu %60’lık çalışan kesimde çok ilginç meslek grupları var. 33 bin 626 öğretmen, 17 bin 197 mühendis, 16 bin 326 sağlık personeli, 12 bin 651 askeri personel, 2 bin 705 akademisyen, 2 bin 277 adli personel, bin 508 gazeteci, 161 hâkim ve 27 adet de milletvekili bulunuyor.
Yelpaze görüldüğü üzere oldukça geniş. Akademisyenden öğretmene, mühendisten gazeteciye hatta milletvekillerine kadar uzanıyor. Bunlar dışında 6 bin 820 emekli de bulunuyor… İBB seçimleri öncesinde 900 bin civarında olan AÖF öğrenci sayısı 2019 Ekim ayında 1 milyon 100 bin civarına çıktı. Her yıl ortalama 1 milyon kişinin kayıt yaptırdığı AÖF, açıldığı yıl olan 1982’den şimdiye kadar yaklaşık 3 milyona yakın mezun verirken bunların %70’i çalışan kişilerden oluşmakta ve bu çalışan mezunların da %50’si kamuda istihdam edilmektedir. Mezunların 600 bine yakını da (%20) İstanbul’da ikamet etmektedir.
Ülkemizde eğitim seviyesinin artması elbette hepimizin istediği bir şey, zaten belirli bir eğitim almış mesleği olan veya emekli kişilerin okuması da ekstra çaba ve emek olarak takdir edilmesi gereken bir durum. Maalesef rakamlardan da anlaşılacağı gibi AÖF sadece okumak için kullanılmıyor. Özellikle memurlar kademe atlamak ve yükselmek için, diğer meslek gruplarındaki kişiler ise öğrencilik haklarından faydalanmak için kullanıyor.
Lakin asgari ücretle geçinmeye çalışan kişilerin tam ücret ödediği ulaşım hizmetlerinden söz ederken, bu durum bizleri rahatsız etmektedir. Maaşları asgari ücretliden oldukça fazla, hatta bazı mesleklerde 2-3 katını bulurken indirimli ulaşımdan faydalanılması hakkaniyete aykırı bir uygulamadır. Özellikle İstanbul’da 20 kuruşa ulaşımdan faydalanılması kabul edilebilecek bir durum değildir.
Üstelik 20 kuruşluk ulaşım imkânının AÖF’ye sadece kayıt yaptırarak sağlanabiliyor olması birçok usulsüzlüğe yol açmaktadır. En kısa sürede bu konuda çözüm yoluna gidilmeli ve sadece öğrenci olan kişilerin indirimden faydalanması sağlanmalıdır. Ayrıca diğer devlet kurumlarında nasıl birçok konuda yaş sınırı uygulaması yapılıyorsa, indirimli ulaşım için de 25 yaş sınırı getirilmelidir.
Dr. Ramazan Arıcı
İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi
E-Mail: ramazan.arici@istanbul.edu.tr