Ulaşımda Normalleşme Süreci

Artık Covid sonrasında normale dönüş çalışmalarına başlandı. Bazı konularda ön görülen tarihler açıklanıyor. Peki, ön görülen tarihlerde ön görülemeyen olaylar yaşanabilir mi? Yakın zamanda olan veya olacak olaylara bir göz atalım.

Hepimizin malumu olduğu üzere Covid salgını birçok gündelik alışkanlıkların değişmesine neden oldu. Bu etkilerin normale dönüşle de normale dönmeyeceği ön görülmekte. Uzmanlara göre bu günlerden edinilen alışkanlıkların, korkuların, psikolojik etkilerin ortadan kalkma süresi 2 yılı bulabilir. Belki de bazıları için daha da uzun sürecek, şimdilik bilinemiyor sadece tahmin yürütülüyor, yaşadıkça göreceğiz.

Tahmin yürütülen alanlardan birisi de toplu taşımanın normale dönüş süreci. İstanbul’da Valilik kararı ile kapasitenin %20’si kadar yolcu taşınabiliyor. O taşınan yolcuların da yarısı ücretsiz yolcular. Bu sürecin Ramazan Bayramı sonrası normalleşme süreciyle %50 kapasiteye çıkartılacağı ve 1 Eylül’e kadar böyle devam etmesi düşünülüyor. Üstelik sıkı tedbirler ile yapılacak diye de ekleniyor.

Peki, Eylül ayı sonrasında da insanların eskisi gibi toplu taşıma alışkanlıkları devam mı edecek? Bu noktada da belirsizlikler var, insanların eskiden olduğu gibi yoğunluk oluşturmayacağı ya da pandemi sürecindeki bu olağandışı rahat ulaşım sistemine alışması nedeniyle farklı beklentileri olacağı ön görülüyor. Bunları göz önünde bulundurunca da dolu otobüslerde hem yolcular arasında hem de şoförlerle tartışmalar yaşanacağı da aşikar. Önümüz yaz, havalar iyice ısınmaya başladı, AVM’ler açılsa da klima çalıştırılması yasak, otobüslerde nasıl bir yol izlenecek henüz belli değil. Bu konuda da kısa sürede tartışmalar yaşanmadan açıklama yapılması gerekmektedir.

Hiç mi iyi haber yok derseniz Covid salgını ve alınan önlemler nedeniyle iyice sürdürülemez bir düzen içerisinde olan sektöre İBB 11 Mayıs’ta düzenlenen olağanüstü toplantı ile 3 aylık bir ödeme yapma kararı aldı. Bu dönemde kimse kar düşünecek durumda değil en azından şoför maaşlarını ve giderleri ödeyebilme derdinde. İBB’den ve İETT’den bu süreçte otobüslerden aldığı aylık ücretleri de almamasını beklerdik, maalesef şimdilik onlarla ilgili alınmış bir karar yok.

Sübvansiyon ödemelerinin bitiş tarihi de malum 31 Haziran ve o süreye kadar da İBB meclisi muhtemelen olağanüstü toplantı yapmazsa toplanamayacak. Zaten geriden gelen bu ödemeler de bitince uzatılıp uzatılmayacağı ya da son aylarda gündemde olan yeni sisteme geçişin olup olmayacağı da belirsizliğini koruyor.

65 yaş yolcular Covid sürecinde evlerinde olduğu için 65 yaş ödemesi olarak yapılan ödemelerin yapılmaması yönünde girişim olduğu, sektör temsilcilerinin müdahalesi ile yapılmaya çalışılan bu hak gaspının engellendiğini öğrendik. Zamanında ödeme yapılmaksızın taşınan yolcular varken, ödeme yapılmaya başlanınca da yapılan ödemenin onlarca katı yolcu taşınırken sesimiz nedense hiç duyulmadı. Bu zor günlerde kimler tarafından yapılmaya çalışıldığını bilmesek de bu şark kurnazlığının yetkililer tarafından engellenmesini tebrik ediyorum. Emeği geçen şirket ve oda başkanları ile siyasi yetkililere sektör adına teşekkür ediyorum. Zamanında beğenilmeyen istenilmeyen ücretlere bile muhtaç hale gelmemizin de üzüntüsünü yaşıyorum.

Normale dönüş süreci başlamış olsa da her alanda karşımıza çıkan yeni bir tabir var; “hiçbir şey eskisi gibi olmayacak!”. Bu yüzden her alanda artık planlamalarımızı buna göre yapmalıyız, uzun vadeli planlamalardan da şimdilik kaçınmalıyız.

Şimdiden tüm İslam aleminin mübarek Ramazan Bayramınızı en içten dileklerimle kutluyor, herkese sağlıklı günler ve hayırlı işler diliyorum.

Dr. Ramazan Arıcı
İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi
E-Mail: ramazan.arici@istanbul.edu.tr

ETİKETLER: