Kıyaslama (benchmarking), şirketlerin sorunlu veya iyileştirmeye açık olan alanlarla ilgili olarak, işin içinden çıkamadığı veya iş süreçleri ve performans kriterlerini belirlemek üzere aynı sektördeki firmalar ile yapacağı bir karşılaştırma yöntemidir. Bir şirketin politikaları, ürün, program, strateji, kalitenin ölçülmesinin kendi yaşıtlarına benzer şirketler ile karşılaştırma faaliyetidir.
Kıyaslama çalışmaları, faaliyet alanları ve performans göstergelerinin benzer olması için aynı sektördeki firmalarla yapılacağı gibi, daha küçük veya daha büyük firmalarla da kıyaslama (benchmarking) çalışması yapılabilmektedir.
Kıyaslamanın amaçları; gelişmelerin “Ne” ve “Nerede” yapılması gerektiğini belirlemek, diğer şirketlerin elde ettiği yüksek performans seviyelerinin analizini yapmak ve bu bilgiler ile düzeltici önlemler almaktır. Ancak kıyaslama çalışmasının nihai amacı, işletmeyi sektöründe lider konuma getirmektir.
Kıyaslama uygulamaları şirketlere gelişme sağlama, yükselme basamaklarını hızlı olarak çıkmada etkin bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Kıyaslama çalışmalarının temel faydaları:
- Eksikliklerin tespit edilmesi,
- İyileştirmeye açık alanların belirlenmesi,
- Verimliliğin artırılması,
- Maliyetlerin düşürülmesi,
- Kalitenin yükseltilmesi,
- İşletmeler arasında en iyi uygulamaların (best practice) paylaşılması şeklinde sıralanabilir.
Neden kıyaslama? Şirket olarak, sektörümüzde nerede olduğumuzu bilmemiz gerekir ki, kendimizi ölçebilelim. Sektörümüzde müşteri bizi neden tercih eder? Elbette rakiplerinizden daha üstün ya da farklı olduğunuz için… Peki ölçemediğiniz bir şeyin üstünlüğünü ya da farkını nasıl gösterebiliriz? Sektör genelinde bir faaliyetin ortalama maliyeti 5 TL. ise, biz 6 TL. maliyet ortalamasına sahip isek, peki bunu rakiplerimiz 5 TL.’den daha aza mal ediyorsa, müşteri kimi tercih eder?
Kıyaslamaya öncelikle planlama ile başlanılmalıdır. Bu aşamada uygun eş kuruluş seçimi önem arz etmektedir. Daha sonra hedef kuruluş ile iletişim kurulup, müteakiben analiz aşamasına geçilir. Bu aşamada iki kuruluş arasındaki performans açığı ve liderin performansını belirleyen “Başarı güçleri” araştırılır ve belirlenir. Son olarak da, hedef kuruluşun iş süreçleri ve performans kriterleri şirkete uyarlanır. Kıyaslamanın avantajı, stratejik ortaklıklar ve yatay ortaklıkların kurulması ve yapılacak istişareler ile daha optimum süreçlerin ortaya çıkarılmasıdır.
Kıyaslamanın dezavantajı ise; hedefteki şirketin sektörde fark yaratan uygulamalarının deşifre olma ihtimalidir. O halde, kıyaslama (benchmarking) bir kopyacılık diyebilir miyiz? Bu soruya şöyle cevaplamak istiyorum. Türkiye’de kıyaslama konusundaki faaliyetler çok yetersizdir. Bunun en büyük nedenleri olarak; şirketlerin bilgi vermeye açık olmamaları ve dolayısıyla doğru ve yeterli bilginin toplanamaması olarak gösterilebilir. Bu durumu “Koçluk ve Mentorluk” konulu kitabımın hazırlık aşamasında fazlasıyla yaşadım. O halde soruyu şöyle mi sormamız gerekir? “Türkiye’de Kıyaslama (benchmarking) bir yönetim modeli olabilir mi?
Tüm Okurlarımızın ve Ailelerinin Ramazan Bayramlarını en iyi dileklerimle kutlar, sağlık ve esenlik içinde nice Ramazanlara erişmelerini dilerim…
İlhan Kılınç
Lojistik Alanda Yönetici
E-Mail: kilincilhan@yahoo.com
www.linkedin.com