Türkiye’nin Belçika ile ilişkileri; Belçika’nın 1830 yılında gerçekleşen bağımsızlığından sadece birkaç yıl sonra başlamıştır. Bu çerçevede dönemin Osmanlı İmparatorluğu’na Belçika’dan çeşitli yatırımlar gerçekleşmiş ve söz konusu yatırımlar Cumhuriyet döneminde de devam etmiştir. Bunun en tanınmış örneklerden biri şüphesiz ki İstanbul Beyoğlu ilçesinde bulunan tüneldir.
Hâlihazırda NATO müttefiki olan iki ülke, her alanda güçlü ilişkilerini sürdürmektedir. Belçika, Türkiye’nin AB üyeliğine koşullu destek vermektedir. Bu çerçevede Belçika yetkilileri, Türkiye’nin üyelik müzakereleri kapsamında yer alan müktesebatı yerine getirmesinin gerektiği üzerinde durmaktadır.
Belçika ile Türkiye arasındaki ilişkiler 19’uncu yüzyıla dayanmaktadır. Osmanlı Devleti, 1830 yılında bağımsızlığını kazanan Belçika’yı 1837 yılında tanımış ve diplomatik ilişkiler kurulmuştur. Bu çerçevede Belçika ile 1838, 1840 ve 1862 yıllarında dostluk, ticaret ve gemicilik antlaşmaları imzalanmıştır. Söz konusu antlaşmaların ardından Belçika, Osmanlı İmparatorluğu’nda İstanbul’da olmak üzere büyükelçilikler ve konsolosluklar açmıştır. O dönemde birçok Avrupa ülkesi ile savaşan Osmanlı Devleti, söz konusu ülkenin tarafsız politikalarından ötürü Belçika’dan kolay bir şekilde silah alabilmiştir. Diplomatik alandaki ilişkilerin, ekonomik alandaki gelişmelere yön vermesiyle birlikte, iki devlet arasında ki karşılıklı etkileşimler, Cumhuriyet dönemine kadar sürdürülmüştür.
1925 yılında Belçika, Lozan Antlaşması’nı onaylayarak Türkiye Cumhuriyeti’ni resmen tanımıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ve İnönü dönemlerinde mesafeli ve sorunsuz giden siyasi ve diplomatik ilişkiler, Demokrat Parti’nin iktidara geçmesiyle beraber daha da fazla canlanmıştır. Bu çerçevede, 1955 tarihinde Türkiye ile Belçika-Lüksemburg Ekonomik Birliği arasında ticaret ve ödeme protokolü imzalanmıştır.
1960 ve 1970 yıllarında ikili ilişkiler, ekonomik ve kültürel açıdan gelişmeye devam etmiştir. Bu bağlamda Türkiye’ye gerçekleştirilen Belçika yatırımlarında göreceli bir artış meydana gelmiştir. Türkiye’nin Belçika’da büyüyen görünürlüğüyle beraber Türkiye’ye gelen Belçikalı turistlerin sayısında da önemli bir artış görülmüştür. Bu zamana denk ikili ilişkilerde çok fazla sıkıntının yaşanmadığı söylenebilir.
Deniz Servantie
İKV Uzman Yardımcısı
E-Mail: dservantie@ikv.org.tr
