İstanbul’daki ulaşım esnafının uzun süredir beklediği müjdeli haber nihayet geldi. 14 Eylül Cuma günü İBB Meclisinde; Hukuk Komisyonu ile Plan ve Bütçe Komisyonu ile Ulaşım ve Trafik Komisyonu ile Tarife Komisyonu Müşterek Raporu görüşülüp onaylandı. ÖHO esnafına sübvansiyon ile taşınan yolcu başına 55 ile 70 kuruş arasında değişen tutarda ödeme yapılacak. 01.10.2018 ile 30.06.2019 tarihleri arasında 9 ay sürecek bu ödemeler. Böylelikle ulaşım ücretlerine en az 9 ay süreyle zam yapılmayacak ve yapılan sübvansiyon ile hem ulaşım esnafı hem de vatandaş az da olsa rahatlayacak.
Sübvansiyon için emek harcayan başta ÖHO şirket başkanları ve esnaf odası olmak üzere herkese teşekkür ederiz. Bu ödeme ile esnaf az da olsa nefes alacaktır. Geçmiş yazılarımızı takip edenler esnafa destekleme yapılmasının şart olduğunu, bilet ücretlerine düzenli şekilde artış yapılması gerektiğini defalarca dile getirdiğimizi iyi bilir. Ayrıca İBB ve İETT Sayıştay denetim raporlarını incelediğimizde bazı yasal sorunlar nedeniyle yaşanan sıkıntılardan bahsettiğimizi hatırlayacaktır.
Şimdiye kadar öğrenci desteklemesi yapılıyor, öğrenci ücretlerine uzun süredir zam gelmiyordu. Bir süre sonra bu destekleme de kesildi. Daha sonra verilmeyen ayları da telafi etmek adına destekleme miktarı arttırıldı, sübvansiyon ile bu destekleme de artık son bulacak deniliyor. O zaman yapılan sübvansiyon aslında öğrenciler dışında kalan taşınan yolcular için yapılmış gibi oluyor.
Öğrenci desteklemesi için ayrı bir kat sayı belirlenmesi daha hakkaniyetli olurdu. Çünkü esnaf seçimler nedeniyle 2 defa zam almasına rağmen bu zammın uygulanmasını göremedi. Daha önceleri ortalama 20 ayda bir yapılan zamda da öğrencilere bir artış yapılmadı. Vatandaşlar açısından düşünüldüğünde faydalı bir uygulama olsa da aynı ülkenin vatandaşı olan ulaşım esnafı açısından gelir kaybını arttıran uygulama olmuştur. Senelerdir de bir şekilde esnaf bunu idare etmiştir. Bunun da göz önünde bulundurulması ve esnafa eskiden beri verilmeyen hakkının verilmesi gerekirdi.
Bu güne kadar esnafa yapılacak desteklemelerde bazı yasal sıkıntılar yaşanıyordu. Yetkililer istediklerinde bu sorunları bir şekilde halledebiliyordu, genelde de yasal olarak mümkün değil ondan dolayı yapamıyoruz diyerek topu taca atıyorlardı. 16 Mayıs 2018 tarihinde 7144 sayılı kanun ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi kanuna yapılan eklemeler ile artık belediyeler ücretsiz ve indirimli taşınan yolcular için ödeme yapabilecekti. Bu kanun sayesinde sübvansiyon yapıldı.
Sübvansiyonun içeriği ve süresi tam olarak beni tatmin etmese de, bunlar sektör açısından önemli kazanımlardır. Zamanla eksikler giderilecek ve umarım ulaşım esnafı senelerdir yenilen haklarının karşılığını artık almaya başlayacaktır. Yasal düzenlemeler ve sonrasında elde edilen kazanımlar sektör adına oldukça önemlidir. Diğer şehirler açısından da örnek alınacak bir düzenleme olacağı için eksiklerin iyice belirlenmesi ve buna göre sübvansiyon yapılmasının sağlanması hem İstanbul adına hem diğer şehirler adına daha yararlı olacaktır.
2018-2019 Eğitim-Öğretim döneminin öğretmenlerimize, öğrencilerimize, velilerimize ve de esnafımıza hayırlı olması dileğiyle…
Dr. Ramazan Arıcı
İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi
E-Mail: ramazan.arici@istanbul.edu.tr